بررسی و شناسایی آداب نشانه‌گذاری در نسخه‌های خطّی منتخب تا عصر تیموری

Authors

  • حمیدرضا کریمی کارشناسی ارشد ایران شناسی. گرایش اصول نسخه شناسی و مرمت نسخه های خطی و نسخه آرایی دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام
Abstract:

هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی و شناسایی آداب نشانه‌گذاری در بین نسخه‌های خطی تاریخ‌دار انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهشی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی _ تحلیلی انجام‌شده است. با بررسی نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه آستان‌قدس‌رضوی و مشورت با کارشناسان خبره این بخش، تعداد شش نسخۀ نفیس تاریخ‌دار مرتبط با دوره و موضوع مورد پژوهش از کتابخانه آستان‌قدس‌رضوی و شش نسخۀ تاریخ‌دار از سایر کتابخانه‌های معتبر، به‌ روش هدفمند انتخاب و با مشاهدۀ این نسخه‌ها، نشانه‌گذاری‌های مشترکی استخراج گردید. یافته‌ها: با بررسی روشمند و طبقه‌بندی نشانه‌های به‌کار رفته در نسخه‌های خطی منتخب تا عصر تیموری، مشخص شد که نشانۀ «نقطۀ بزرگ» و نشانه «حرف هـ» هرکدام با 41% «سه‌نقطه مثلثی و نقطه لوزی» با 34 % استفاده، بیشترین کاربرد را در نشانه‌های تصویری دارد. در بین نشانه‌ها با حروف متن بیشترین کاربرد را «کشیدگی حروف» با فراوانی 50%، «فاصله‌گذاری» و «شنگرف‌نویسی» با فراوانی 40% بیشترین کاربرد را در نسخه‌های خطی مورد پژوهش دارد. در 76% نسخه‌های منتخب از هر دو نوع نشانه‌ها استفاده‌شده است. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد نشانه‌گذاری در نسخه‌های خطی به دو صورت «نشانه‌های تصویری» و «نشانه‌ها با حروف متن نسخه» انجام می‌شده است. کاربرد تمام این نشانه‌ها، تمایز و جداکنندگی است. در بیشتر نسخه‌های خطی از هر دو نوع نشانه استفاده‌ شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ترسّل در عصر تیموری

یکی از ادوار مهم و، در عین حال، کم‌تر شناخته‌شدة تاریخ ادبیات فارسی در زمینة ترسّل و دبیریْ عصر تیموری است. در این مقطع تاریخی منشیان بزرگ و نامداری چون عبدالواسع نظامی هروی، یوسف اهل، محمدعلی بن جمال‌الاسلام، معین‌الدین اسفزاری، ملّاحسین واعظ کاشفی، شهاب‌الدین عبدالله مروارید (بیانی کرمانی)، خواجه جهان، جامی، و خواندمیر ظهور کردند و آثار ارزشمند و مهمّی در انشا و نامه‌نگاری برجای نهادند؛ آثاری که ...

full text

بررسی فراز و فرودهای ترخانیان در عصر تیموری

اصطلاح ترخان یکی از واژگانی است که در منابع تاریخ میاﻧﮥ ایران به‌کرار دیده می‌شود. در سده‌های نخستین اسلامی، این لفظ نوعی امتیاز برای گروه خاصی به شمار می‌رفت. در دورﮤ تیموریان نیز با دو عنوان ترخانیان و نشان ترخانی مطرح شد. سوال پژوهش حاضر این است که ترخان و منصب ترخانی در دورﮤ تیموری دستخوش چه تحول‌هایی شد و علت این تحول‌ها چه بود؟ دستاوردهای پژوهش حاکی از آن است که منصب ترخان که تا پیش از ای...

full text

ترسّل در عصر تیموری

یکی از ادوار مهم و، در عین حال، کم تر شناخته شدة تاریخ ادبیات فارسی در زمینة ترسّل و دبیریْ عصر تیموری است. در این مقطع تاریخی منشیان بزرگ و نامداری چون عبدالواسع نظامی هروی، یوسف اهل، محمدعلی بن جمال الاسلام، معین الدین اسفزاری، ملّاحسین واعظ کاشفی، شهاب الدین عبدالله مروارید (بیانی کرمانی)، خواجه جهان، جامی، و خواندمیر ظهور کردند و آثار ارزشمند و مهمّی در انشا و نامه نگاری برجای نهادند؛ آثاری که ...

full text

بررسی رابطه ی کادر (قاب) با روایت در نگارگری عصر ایلخانی تا انتهای عصر تیموری

کادر(قاب) یکی از عناصر تشکیل‎دهنده‎ی اکثر نگاره‎های کتب مصور است که اغلب به صورت چهارضلعی بدون شکست و در مواردی نیز به اشکال گوناگون و چند ضلعی‎هایی فراتر از چهار ضلع، با شکاف و شکستگی ترسیم شده‎است. اشکال مختلف کادر و ترسیم بخشی از نگاره خارج از مرزهای کادر، در نگاره‎های پیش از ایلخانی و به‎طور گسترده در نگاره‎های دوره‎ی ایلخانی و تیموری مشاهده شده‎است. در این پژوهش سعی شده نگاره‏های مکاتب تبر...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue شماره 1 (پیاپی 77)

pages  3- 20

publication date 2017-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023